Toplantıda sivil toplum kuruluşları ile Göcek halkının afişli tepkileri dikkat çekti. Toplantıdaki konuşmacıların büyük bir çoğunluğu, Göcek Ayten Koyu Yat Bağlama İskelesi ve ek yapıları projelerinin iptal edilmesi kıyı ve denizel alanlardaki ekosistemin korunması, eşsiz zenginlikteki flora ve fauna yapısının hasarsız olarak gelecek nesillere aktarılması, kıyı ve sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararının gözetilmesi ve sürdürülebilir turizm açısından son derece önem arz ettiğini vurguladılar.
Göcek Kıyılarının en muhteşem koylarından biri olan Ayten Koyu, Yat Yanaşma İskelesi adı altında özel bir firmaya tahsis edilerek projenin gerçekleştirilmesi amacıyla Çevresel Etki Değerlendirmesi süreci ile ilgili olarak Göcek Kültür Merkezi Salonu’nda yapılan toplantıya çevreciler ve STK’ların yanı sıra yöre halkı yoğun ilgi gösterdi. Çevre Şehircilik Ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkililerinin düzenlediği toplantıya Bakanlık İl Müdürlüğü Yetkilileri İle Fethiye Belediye Başkan Yardımcıları Oğuz Bolelli, Güzide Özkaya, Fethiye Ticaret Ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Kemal Hıra, Fethiye Kent Konseyi Başkanı Naci Dinçer, İMEAK deniz Ticaret Odası Fethiye Şubesi Başkanı İlkay Tugay, Göcek Halk Meclisi Üyeleri, Fethiye – Seydikemer Güç Birliği Üyeleri, Fethiye Belediyesi Meclis Üyeleri, Ortaca Kent Konseyi Kıyılar Halkındır İnisiyatifi, oda ve STK temsilcileri ile vatandaşlar katıldı.
Toplantıda bazı dernek ve STK’ların ÇED sürecine afişli tepkileri dikkat çekti. Toplantı başından sonuna kadar ellerinde ‘Göcek’in geleceği doğasında gizli’; ‘Atam’dan aldım, torunlarıma bırakırım’; ‘Denizler balığın, kıyılar halkındır’; ‘Doğa’yı satarsan geleceği kaybedersin’; ‘Doğanın feryadını dinle’; ‘Doğayı koruyalım, geleceği kazanalım’; ‘Doğa halkın mirası’; ‘Rantçılar yüz karası’ yazılı afişlerle Ayten Koyu’na yat bağlama iskelesi yapılmaması yönünde tepki gerçekleştirildi.
Vatandaşlar ve bazı çevreci dernekler Göcek Ayten Koyu’na yapılması istenen yat bağlama iskelesinin yapılmaması yönünde eleştirilerde bulundular. Toplantıda Fethiye- Seydikemer Meslek Kuruluşları Güç Birliği adına Şehir Plancısı Birol Keski, projenin hukuki, teknik ve çevresel değerler açısından uygun olmadığını mevzuatlarla çeliştiğini belirten bir konuşma yaparak detaylı olarak hazırlanan itiraz raporunu komisyona yazılı olarak teslim etti. Bu raporu okuyan Keski, yat bağlama projesinin uygunsuzluğunu her açıdan değerlendirerek yapılmamasını istedi. Raporda, “Muğla İli, Fethiye İlçesi, Göcek Mahallesi, Ayten Koyu'nda yapılacak Yat Bağlama İskelesi'nin bulunduğu alan, Aydın-Muğla-Denizli 1/100 000 Ölçekli Çevre Düzeni Planında Orman Alanı, Özel Çevre Koruma Bölgesi, Önemli Doğa Alanı ve Doğal Sit Alanı olarak planlandığı belirtilirken Proje Alanı, 26.03.2023 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca onaylanarak yürürlüğe girmiş olan Aydın-Muğla İlleri 1/50 000 ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planı kapsamında kalmakta olup, sunulan proje alanı Bütünleşik Kıyı Alanları Planında Yat Bağlama İskelesi olarak tanımlanmamıştır. Aydın-Muğla İlleri 1/50 000 ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planı Hükümleri'nin Genel Hükümler başlığı altında 6.1.4. maddesinde, "plan kapsamındaki kıyı alanlarının tamamında yapılacak her tür ve ölçekteki planlarda yetkili ve ilgili idarelerce bu plana göre işlem tesis edilecektir." hükmü bulunmasına rağmen bu hükme aykırı olarak Ayten Koyu'nun Yat Bağlama İskelesi olarak projelendirilmesi yürürlükteki mevzuatlara aykırıdır. Ayrıca sunulan Ç.E.D. Tanıtım Dosyası ve ekindeki imar planı açıklama raporunda, yat bağlama iskelelerinin yürürlükte bulunan Aydın-Muğla İlleri 1/50 000 ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planı ve hükümleriyle ilişkilendirilmesi yapılmamıştır.” denildi.
“MEVZUATLARA AYKIRIDIR”
Rapora göre, yat bağlama iskelesinin mevzuatlara aykırı şekilde yapılmasının planlandığı da belirtilen raporda, “Aydın-Muğla İlleri 1/50 000 ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planı hükümleri uyarınca Ayten Koyu Tekne Bağlama İskelesi olarak planlanmış alan, "3. Öncelikli Alan" olarak belirlenmiş alan içerisinde bulunmaktadır. 3. Öncelikli Bölgede Tekne Bağlama İskelesi yapılabilmesi için Bölgenin 1. ya da 2. Öncelikli bölgeye geçmesi gerekmektedir. 1/50.000 Ölçekli Aydın- Muğla İlleri Bütünleşik Kıyı Alanları Plan Hükümlerinde, “3. öncelikli bölgelerde gelen kıyı yapısı teklifleri öncelikle Bakanlıkça yapılacak veri tabanı incelemesinin ardından, ilgili alanın yer aldığı alt bölgenin önceliğini belirleyen "Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi" (Matris Yöntemi) kapsamında yer alan kriterlerin değerlerinin 1. veya 2. öncelikli bölge kriter değerlerine eriştiğinin ilgili kurum, kuruluş ve/veya uzmanlarca belgelenmesi sonrasında değerlendirilir." şeklinde hüküm bulunmaktadır. Dolayısıyla, 3. Öncelikli Alan kapsamındaki Ayten Koyu Tekne Bağlama İskelesi için 1. veya 2. öncelikli bölge kriter değerlerine eriştiğinin ilgili kurum, kuruluş ve/veya uzmanlarca belgelenmesine ilişkin bilimsel bir çalışma yapılmadan bu alanda yat bağlama iskelesi projelendirilmesi yürürlükteki mevzuatlara aykırıdır.” denildi.
“PLANLAMA KARARI YOK”
Rapora göre, planlama kararının olmadığı da belirtilirken, “Söz konusu proje alanı, Fethiye-Göcek 1/25 000 Ölçekli Çevre Düzeni Planında Orman Alanı, Denizel Alan ve 3. Derece Doğal Sit Alanı olarak planlı olup 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planları bulunmamaktadır. Dolayısıyla hem üst ölçekli planlarda hem de alt ölçekli planlarda Yat Bağlama İskelesi olarak herhangi bir planlama kararı mevcut değildir. Ç.E.D. Proje Tanıtım Dosyası ve ekleri incelendiğinde projenin tanımı ve kapasitesinde çelişkiler bulunmaktadır. ÇED Başvuru Dosyasının "Projenin Tanımı ve Özellikleri" başlığı altındaki açıklamalarda iskelelerde toplam 82 adet tekneye hizmet verilebileceği, proje ekindeki imar planları açıklama raporunun 9.1. maddesi "Vaziyet Planı" başlığı altındaki açıklamalarda toplam 46 adet tekneye hizmet verilebileceği açıklanmıştır. "Kıyı Tesisleri İşletme İzini ve Kıyı Tesisleri İşletmecileri Hakkında Yönetmelik" hükümlerinin 18. maddesinde açıklanan hususlar gereği proje alanında en fazla 54 tekneye hizmet verilebileceği hesaplanmıştır. Dolayısıyla incelemelerin ve verilecek kararların bilimsel ve sağlıklı yapılabilmesi amacıyla öncelikle proje tanımının ve kapasitesinin net olarak açıklanması bir zorunluluktur.”
“SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM İLKESİNİ ZEDELEYECEK”
Fethiye- Seydikemer Meslek Kuruluşları Güç Birliği adına Şehir Plancısı Birol Keski’nin okuduğu raporda; sürdürülebilir turizm ilkesinin zedeleneceği kaydedilerek “Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü'nce (Mülga Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı) tarafından yaptırılan Fethiye Göcek özel çevre koruma bölgesi Göcek deniz üstü araçları taşıma kapasitesinin belirlenmesi projesi final raporunda, " Göcek'in bir turizm beldesinin sahip olması gereken tüm altyapı ve donanımlara sahip olduğu, en önemli özelliğinin ise diğer tatil beldelerine göre çok daha sakin ve huzurlu bir yer olduğu, Göcek Körfezinde Yanaşma Yerleri kapasitesini 1000 deniz aracı olarak sınırlı tutulması gerektiği (söz konusu raporun hazırlanmasından sonra Göcek'te yapılan marinalar -Marin Türk Exclusive, D-Marin, MarinTürk Village Port ve Port Azure v.b.- ve kapasiteleri artırılan yat bağlama alanları dikkate alındığında günümüz itibarıyla zaten kapasitenin çok üzerine çıkıldığı aşikardır), talebe göre kapasitenin artırılmasının sürdürülebilir turizm ilkesini zedeleyebileceği, yatların sadece çevre kirliliği yaratmadığı, ayrıca peyzaj anlamında görüntü kirliliği de oluşturduğu, turizm geliri için kapasitenin tümünü kullanmak adına tüm koyun bembeyaz yatlarla tıka basa dolu olması hoş bir görüntü sergilemeyeceği hususları belirlenmiştir.” denildi.
“AYKIRILIKLAR MEVCUT”
Raporda aykırılıkların oldukça fazla olduğuna da dikkat çekilirken, “Fethiye-Göcek 1/25 000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Hükümleri'nin 5.21.2 maddesinde, Göcek Koyu ve Göcek Koyları için hazırlanan “Göcek Deniz Üstü Araçları Taşıma Kapasitesinin Belirlenmesi Projesi” ve “Göcek Kıyı Ve Deniz Alanları Yönetim Planı” raporlarının sonuç ve önerilerine uyulması gerektiği açıklanmıştır. Yine, bahsedilen plan hükümlerinde, Göcek ve koylarını kapsayan alanda yer alan ve alacak olan yat mola hizmet noktaları, nokta günübirlik alanlar, günübirlik alanlar, iskele ve marina vb. talepler bu raporlar kapsamında değerlendirileceği hüküm olarak belirlenmiştir. Bu hususlar çerçevesinde, Göcek Mahallesi Ayten Koyu Mevkii'nde yapılması planlanan Tekne Bağlama İskelesi, Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi Göcek Deniz Üstü Araçları Taşıma Kapasitesinin Belirlenmesi Projesi Final Raporu'na, Göcek Kıyı Ve Deniz Alanları Yönetim Planı'na, Aydın-Muğla İlleri 1/50 000 Ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planı Ve Hükümlerine, Fethiye-Göcek 1/25 000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Ve Hükümlerine aykırıdır. Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü'nün 16.12.2022 tarih, 6643321 sayılı yazısında, Uygulama İmar Planı sınırı ile Fethiye İlçesi, Göcek Mahallesine ait en son yapılan orman kadastro çalışmaları çakıştırıldığında yat bağlama iskelesi planlama alan sınırının ormanlık alan içerisinden geçtiği, planlama alan sınırı içerisinde imar planı çalışmalarına konu edilecek ormanlık alanların bulunduğu tespit edildiğinden, ormanlık alanların imar planına konu edilmesinin sözkonusu olmadığını belirterek bu alanda Yat Bağlama İskelesi Yapımına uygun görüş vermemiştir. Ayrıca proje tanıtım dosyasında, katı atıkların kara alanındaki orman içerisinde biriktirileceğinden bahsedilmiş olup, Orman Genel Müdürlüğü'nün bahsedilen yazısında orman alanlarının kullanımına izin verilmemiştir. Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün 7547405 sayılı yazısında, Yat Bağlama Alanı olarak teklif edilen alanının bir kısmı orman sınır içerisinde kalmasından dolayı yetkili kuruluş olan Tarım ve Orman Bakanlığından (Orman Genel Müdürlüğü) ve bir kısmının ise Fethiye Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi içerisinde olan DHTA (Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Alanlar) alanında kalan yer olmasından dolayı yetkili kuruluşlardan uygun görüş alınması gerektiği bildirildiği halde ilgili kurumlardan uygun görüşler alınmamıştır.” denildi.
“DENİZ TURİZMİNE ENGELDİR”
Yat bağlama iskelesinin yapılması halinde deniz turizmine yapacağı engellerde ilgili raporda belirtilirken, “Deniz Turizmi Yönetmeliğinin “Altyapı Nitelikleri” başlıklı 6. Maddesinin 1.fıkrasında açıklananmış olan bedensel engellilere de hizmet verecek şekilde yat bağlama kapasitesinin %10’u kadar otopark, yat bağlama yerlerine de hizmet verecek şekilde düzenlenen ambulans, itfaiye araçları, çöp kamyonu ve genel araçların geçmesine uygun tesis içi araç yolları gibi zorunlu altyapı tesisleri bulunmamakta, yat bağlama iskelesinin kara ile bağlantısı bulunmamakta, iskelenin yapılacağı alan herhangi bir kadastral yol veya imar yolu ile bağlantı sağlayamamakta, dolayısıyla proje alanının, güvenlik, acil durumlar ve lojistik ihtiyaçların da karşılanabileceği bir araç trafik yolundan mahreç alamaması hem Deniz Turizmi Yönetmeliği, hem Otopark Yönetmeliği hem de İmar Kanununa aykırılıklar oluşturmaktadır. Deniz Turizmi Yönetmeliğinin 10. Maddesi, 1. Fıkrasında açıklanan Yat Yanaşma Yerlerinin Taşıması Gerekli Nitelikleri arasındaki "iskele ve rıhtım üzerinde uygun mesafelere konan, deniz turizmi araçlarının içme ve kullanma suyu ve elektrik ihtiyacını karşılayan deniz araçlarına doğrudan hizmet sağlayan kutular" konulması mümkün değildir. Çünkü bu alanda herhangi bir su kaynağı veya su iletim şebekesi bulunmadığından ve elektrik hizmeti sunabilecek enerji iletim hattı mevcut olmadığından bu hizmetlerin sağlanması mümkün değildir. Nitekim TEİAŞ 21. Bölge Müdürlüğü'nün 1649020 sayılı yazısında proje alanında herhangi bir enerji iletim tesisinin bulunmadığı belirtilmiştir. Mükemmel doğal güzelliklerinin yanında zengin bir flora ve fauna yapısı ve muazzam sualtı biyoçeşitliliğine sahip olan Göcek Körfezi’nde gerçekleştirilmesi planlanan 3. Derece Doğal Sit Alanı statüsündeki Ayten Koyu Yat Bağlama İskeleleri, Güneşlenme İskeleleri, ve kıyı yapılarının (Güvenlik Binası, Saniter Binası, Palamar Binası, Depolama Alanı vb.)'nin yapılması halinde Göcek Körfezinin taşıyabileceği kapasitenin çok üzerine çıkılması nedeniyle kıyı ve denizel alanlardaki ekosistemi yok etme tehlikesi göstermeye başlayacak, aynı zamanda bölgenin bakirliği sayesinde oluşmuş deniz turizmini de olumsuz yönde etkileyerek doğal güzelliklerin gelecek nesillere aktarılmasını engelleyecektir. Ayrıca, günümüzde halkın denize girme, güneşlenme, piknik gibi rekreasyonel faaliyetleri ücretsiz olarak serbestçe kullanabildiği bu muhteşem koy, projenin gerçekleşmesi durumunda halkın kullanımına kapatılacaktır. Dolayısıyla projenin gerçekleştirilmesi, yürürlükteki mevzuatlar, çevresel değerler ile planlama ilke ve prensipleri açısından uygun değildir. Göcek Ayten Koyu Yat Bağlama İskelesi ve ek yapıları projelerinin iptal edilmesi kıyı ve denizel alanlardaki ekosistemin korunması, eşsiz zenginlikteki flora ve fauna yapısının hasarsız olarak gelecek nesillere aktarılması, kıyı ve sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararının gözetilmesi ve sürdürülebilir turizm açısından son derece önem arz etmektedir. Açıklanan gerekçelerle ve Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi Göcek Deniz Üstü Araçları Taşıma Kapasitesinin Belirlenmesi Projesi Final Raporu'na, Göcek Kıyı ve Deniz Alanları Yönetim Planı'na, Aydın-Muğla İlleri 1/50 000 Ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planı ve Hükümlerine, Fethiye-Göcek 1/25 000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ve hükümlerine, Deniz Turizmi Yönetmeliği'ne, Otopark Yönetmeliği'ne ve 3194 sayılı İmar Kanunu'na aykırılıklar teşkil eden Muğla ili. Fethiye ilçesi, Göcek Mahallesi, Ayten Koyu'nda yapılması planlanan yat bağlama iskelesi projesinin iptal edilmesi saygılarımızla arz olunur.” denildi.
