Türkiye’de 2023 Haziran ayında yapılacak Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve Milletvekili Genel seçimi ile ilgili gelişmelergündemde iken, seçim güvenliği konusunda da çeşitli konular tartışılmaya başlandı.Yüksek Seçim Kurulu eski başkanı Sadi Güven;” Türkiye’deki seçim sistemi ile Dünya’da en güvenli seçimi yapan ülke biziz. Dolayısıyla vatandaşlarımız çok güvenli bir seçim sistemine sahip olduğumuzu bilsinler.” Dedi. Güven, Türkiye’nin YSK’nın görevi gereği her zaman seçime hazır olduğunu da ifade ederek, “ YSK’nın sistemi buna her zaman hazırdır. Yüksek seçim kurulu bir seçim tamamlandığında diğer seçim için hemen hazırlıklarına başlar.” İfadelerinde bulundu.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) bir önceki dönem başkanı Sadi Güven, Emekli olduktan sonra yıllar önce hâkimlik görevinde bulunduğu Fethiye’ye gelerek, yaşamının bir bölümünü Muğla’nın bu turistik ilçesinde geçiriyor. Yılın belirli aylarında Fethiye’ye gelerek emekliliğini burada geçiren Güven, bu şirin ilçede ki dostlarıyla hasret de gideriyor. Bu arada Türkiye’de siyasi partiler 2023 seçimleri ve seçim güvenliği tartışmalarını gündeme getirmişken YSK Eski başkanı Sadi Güven’in bu konudaki tecrübelerine dayanarak düşüncelerini aldık. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) bir önceki dönem başkanı Sadi Güven Fethiye’yi çok sevdiğini aslında Fethiyeli sayıldığını belirterek; “Ben bir anlamda Fethiye’li sayılırım. 1991-2000 yılları arasında Fethiye’dehâkimlik yaptım, kış aylarında Fethiye'ye geliyorum;sıcaklarla aram iyi olmadığı için daha serin olan yerleri tercih ediyorum. Emekliliğimin bir bölümünü de Fethiye’de geçiriyorum.” Dedi.

Güven, 7 sene YSK başkanlığı görevinde bulunduğunu ve bu süre içinde 8 büyük seçim gerçekleştirdiklerini, aşağı yukarı her sene seçim yaptıklarını belirterek, “Gerek Yüksek Seçim Kurulu gerek siyasi partilerimiz gerekse milletimiz seçim hukukuaçısından önemli bir tecrübeye imza attık. Türkiye'de de seçimler gayet güvenli bir şekilde yapılmaktadır. Bunu ben görev yaptığım dönemde hem bütün basın toplantılarında hem de yurt dışındaki toplantılarda çok açık bir şekilde ifade ettim. Türkiye'de seçimler sağlıklı bir şekilde yapılmaktadır. 2013 yılında YSK başkanlığı görevine geldiğim zaman Türkiye’de seçimlerle ilgili şimdikinden daha fazla tartışmalar yapılıyordu. Arkadaşlarım,mühendisler, siyasi parti temsilcileriyle birlikte oturduk. Bunu daha şeffaf, denetlenebilir hale nasıl getiririz diye düşündük ve bu sistemi kurduk. Benim bir sözüm var. Seçimleri yapan da uygulayan da siyasi parti temsilcileridir. Öncelikle sandığın başında o ilçenin siyasi partilerin temsilcileri yer alır. Oy kullanılırken ve akşam sayılırken tüm süreç siyasi parti temsilcileri ve gözlemcileri önünde gerçekleşir. Vatandaşlarımızda oylar sayılırken engellememek kaydıyla bu anı takip edebilir. Bu işin birinci aşamasıdır. Sandık başında görev yapanlarla ilgili olarak hata yapmamaları adına Milli Eğitim Bakanlığımızla anlaşarak siyasi parti temsilcilerinin sandığa verecekleri görevlileri eğittik. Herhalde bundan sonra da arkadaşlarımız da aynı yol üzerindendevam edecektir. Eğitimli görevlilerin sandık başında görev yapmasını sağladık. Sandıklar kapandıktan sonra siyasi parti temsilcileri, memur üyeler ve başkan sandıktan çıkan oyları tasnif ediyorlar. Aynı kurul bizim halk tabiriyle çetele de diyebileceğimiz, sayım döküm cetveli diye bizim isimlendirdiğimiz cetvelle siyasi partilerin aldığı oyları kutucuklara işaretlemek suretiyle sonucu belirliyorlar. Onların belirlediği rakam daha sonra sandık sonuç tutanağına aktarılıyor. Peki, bunun değişmesi yolda mümkün mü? Kesinlikle mümkün değil. Çünkü gerek sayımdöküm cetvelleri gerek sandık sonucunun üzerlerinde karekod var. Bu karekodlarıseçim kuruluna geldiğinde scanner(tarayıcı) taranarak Yüksek Seçim Kurulu'na ve siyasi partilere verdiğimiz bu tutanakların kesinlikle değişmesi, değiştirilmesi söz konusu değil. Bugüne kadar da böyle bir şey olmadı benim görev yaptığım yedi yıl boyunca sistem bu şekilde gerçekleştirildi.” Dedi.,

Sandık sonuçlarını başkan ve bir görevli ilçe seçim kuruluna getiriyor diyen Güven;” Oradaki görevsandık kurulu başkanı ve yanında belirlediği iki kişiyle birlikte ilçe seçim kuruluna getirip orada ilçe seçim kurulu hâkimine teslim ediyorlar. Sandığın başında da tutmuş oldukları tutanakları müşahitlere veriyorlar. Bir tanesini kapıya asıyorlar. Sandık kurulunda görev yapan siyasi parti temsilcilerine de veriyorlar. Dolayısıyla herkesin elinde sandıktan çıkan tutanağın birer örneği var.Dolayısıyla bunun değişmesi zaten söz konusu olamaz. Bugüne kadar da böyle bir iddia ortaya sürülmedi. İlçe seçim kuruluna gelince ne oluyor? İlçe seçim kuruluna da bu tutanaklar geldiği anda itibaren tarayıcıylataranıyor. Yüksek Seçim Kurulu'na geldiği anda aynı saniyede bunu teknik olarak alabilme imkânına sahip siyasi partilerin seçim merkezlerine de fotoğraf bazında yani değiştirilemeyecek şekildegönderiliyor. Dolayısıyla Yüksek Seçim Kurulu'ndan hangi belge gelmiş ise aynısı siyasi partiler de giriyor. Bunların değiştirilmesi mümkün değil. Siyasi partilere bunu verdiğimiz gibi vatandaşın incelemesine de sunduk. Örneğin Erdoğan BeyFethiye'de herhangi bir okulda oy kullanmışsa2014 yılından bugüne kadar oy kullandığı okulda tutulan tutanağın ıslak imzalı örneğini YSK'nın sistemine girmek suretiyle görebilir. İlçe seçim kurulundaki birleştirme tutanağına nasıl aktarılmış onu görebilir. İlçe seçim kurulu tutanağının ilk seçim kurulunda nasıl birleştiğini görebilir. İl seçim tutanağının da birleştirme tutanağında Türkiye genelinde nasıl birleştiğini icmal edildiğinde görme imkanına sahip. Yani sandığın başından ta Türkiye genelindeki değerlendirmesine kadar tüm aşamaları hem vatandaşların hem siyasi partilerin kontrolünde çok şeffaf bir yapı. Dünyada ilk olarak biz bu sistemi geliştirdik. Dolayısıyla vatandaşlar çok güvenli bir sistemimizin olduğumuzu bilsinler. Sandığın başına gelen üyeler gerekli eğitimi alarak sandık kuruluna gelsin zaten bazı partiler bu konuda hassas davranıyor.” İfadelerinde bulundu.

Türkiye’de seçim sisteminin her zaman hazır olduğunu da ifade eden YSK Eski Başkanı Sadi Güven; “Mesela 2023 Haziran ayında yapılacak olan seçimler için de sistem buna her zaman hazır. Teknik değerlendirme de bulanacak olursak, her seçim yapıldıktan sonra Yüksek Seçim Kurulu bir sonraki seçimle ilgili fiziksel hazırlığı yapar. Yani kâğıdı, zarfı her türlü hazırlığı tamamlar. Dolayısıyla şu anda da Yüksek Seçim Kuruluseçim yapacak hazırlık vaziyetindedir. Sandığından kâğıdına kadar bir karar alındığında seçime katılacak siyasi partiler belirlendikten sonra güvenli bir şekilde matbaalarda kolluk güçleri nezaretinde hazırlanarak seçime gidilebilir. Yani teknik olarak Yüksek Seçim Kurulu'nun herhangi bir sıkıntısı olmaz. “ dedi.

“Seçim güvenliği parti temsilcilerinin işi”

Seçim güvenliği öncelikle siyasi parti temsilcilerinin işi olduğunu söyleyen Güven; “ Sandık başında eğitilmiş siyasi parti temsilcileri görev yaptığı için seçim güvenliği bu açıdan öncelikle onların görevidir. Daha öncede söyledim yani seçime katılan son milletvekili seçimindeen çok oy alan beş parti temsilcisi sandığın başında görev yapıyor. Dolayısıyla seçimin güvenliği öncelikle onlarla ilgili. Oy pusulası ve zarflarla ilgiliyse , imalat aşamasından itibaren emniyetingüvenlik kontrolü altındakâğıtları imal ettiriyoruz. Daha sonra da aynı şekilde, güvenli bir şekilde matbaalarda bastırıyoruz ve yine bu bastırılan oy pusulaları güvenli bir şekilde seçim kurullarına paketler halinde teslim ediliyor. Onlar da güvenliği sağladıktan sonra sandık kuruluna seçimden bir gün önce veya seçim sabahı teslim ediliyor. Sandık başında başkan ve kurul üyeleri tarafından tek tek sayılıyor.

“ TEMSİLCİLER MUTLAKA EĞİTİLMELİ”

YSK Eski Başkanı Sadi Güven, ısrarla siyasi parti temsilcilerinin sandık başlarına eğitilerek gönderilmesini tavsiye ederken, “ Siyasi partiler görev yapacak elemanlarını temsilcilerini eğiterek göndersin. Biz de onu istiyoruz. Yani sandığın başına gidenler ne yapacaklarını bilsin. Yerel ve genel seçimler de ülkemizin hayırlı, sıkıntısız, bir seçim sürecini yaşamasını istiyorum. Arkamızda yeterince zaten iç dış sorunlarımız var. Seçimlerde milletin tercihi çok önemli. Seçmen sayısı da arttı. İnşallah sıkıntısız bir seçim olur. Milletin iradesi tecelli eder diye düşünüyorum. Seçimde gerçekten tüm siyasi partilere de başarı diliyorum.” Dedi.

“ FETHİYESPOR’U KUTLUYORUM”

2. Lige çıkan Fethiyespor’u kutlayan YSK Eski Başkanı Sadi Güven, “ Fethiyespor'u kutluyorum. Şampiyon oldu. Kutlama töreninde bende vardım. Fethiye'nin sevincine TV’dende maçını izleyerek ortak oldum. Ne güzel bundan sonraki sezonda daha iyi yerlerde görürüz inşallah. Bu nedenle ben Fethiyespor'a emek veren başkan ve yöneticileri, futbolcuları antrenörü, ekibini kutluyorum.” İfadelerinde bulundu.