Fethiye’nin Tarihi Mahallesi: Karaçulha’nın Kökenleri
Muğla’nın Fethiye ilçesine bağlı Karaçulha Mahallesi, tarih kokan bir geçmişe sahip. Dr. öğretim üyesi Mesut Koç’un hazırladığı araştırmaya göre, Karaçulha’nın hikâyesi 13. yüzyıla kadar uzanıyor. Fethiye merkeze 5 km mesafede yer alan bu mahalle, 25 km²’lik bir alana yayılmış ve nüfusuyla ilçenin en büyük ikinci mahallesi konumunda. Peki, Karaçulha nasıl bir yer ve bu mahallenin adı nereden geliyor?
Karaçulha, doğusunda Yakacık, kuzeyinde Eldirek, batısında Çamköy ve güneyinde Fethiye ile Mendos Dağı’nın yer aldığı bir bölgede konumlanıyor. Mendos Dağı’nın zirvesine yağan kar, geçmişte hava tahmini için bir işaret olarak kullanılırmış. Bugün ise Fethiye ile Karaçulha arasındaki sınırlar, yoğun yerleşim nedeniyle neredeyse belirsiz hale gelmiş.
Karaçulha Adı Nereden Geliyor?
Mahallenin adıyla ilgili ilginç bir hikâye de mevcut. Menteşe Beyliği döneminde Meğri, merkeze uzaklığı nedeniyle baş kadılığa bağlanmış. Osmanlı’ya geçişle birlikte küçük yerleşimler oluşmaya başlamış. Bu dönemde Karakeçili boyuna mensup bir Yörük yiğidi, kadı tarafından haksızlığa uğrayarak öldürülmüş. Dul kalan eşi, çocukları ve hayvanlarıyla Meğri’nin 8 km kuzeyine, bugünkü Kösebükü yokuşuna gelmiş. Burada hayvancılıkla geçimini sağlayan kadın, keçi kılından “karaçul” dokumaya başlamış. Çevre halkı, bu dokumaları almak için bölgeye gelip gitmeye başlamış ve “Karaçulhacıya gidiyoruz” demiş. Zamanla bu isim, bölgenin adı olarak yerleşmiş: Karaçulha.
Osmanlı’dan Günümüze Karaçulha’nın Kuruluşu
Dr. öğretim üyesi Mesut Koç’un araştırmalarına göre, Karaçulha’ya ilk yerleşim 1400’lü yıllarda başlamış. Bölge, Fethiye’nin en eski yerleşim yerlerinden biri olarak Gökben ve Dont ile birlikte anılıyor. İlk yerleşimcilerin, Osmanlı Devleti’nin kuruluş döneminde Kayı boyuna mensup aileler olduğu belirtiliyor. 13. yüzyılda Meğri (bugünkü Fethiye) adı verilen bölgeye gelen bir aile, Taşyaka Mahallesi’ne yerleşmiş. Daha sonra bu aile bölünerek bir kısmı Gökben ve Esenköy’e göç etmiş, bir kısmı ise Karaçulha’ya gelmiş.
Yerleşimciler önce dağ eteklerine, ardından Ahmetpaşa duvarı çevresine ve 18. yüzyılda Osman Efendi Camii’nin etrafına taşınmış. Koç’a göre, bu hareketlilik bölgenin hem kültürel hem de ekonomik gelişimine katkı sağlamış. Karaçulha, zamanla çevre bölgelerden göç alarak büyümüş ve bir köy haline gelmiş.
Karaçulha’nın Gelişimi ve Dönüşümü
Karaçulha, tarih boyunca büyümeye devam etmiş. Çamköy, Kınık, Yayla Boğalar ve Eldirek gibi çevre bölgeleri de bir dönem Karaçulha’ya bağlıymış. Ancak nüfus artışı ve alan genişlemesiyle bu bölgeler ayrılmış. 24 Mayıs 1970’te halk oylamasıyla belediye statüsü kazanan Karaçulha, Cumhuriyet, Boğalar ve Çalıca adında üç mahalleye sahip olmuş. 2012’de ise Muğla’nın büyükşehir olmasıyla Karaçulha, 6360 Sayılı Kanun kapsamında mahalle statüsüne dönmüş ve Fethiye’nin 41 mahallesinden biri haline gelmiş.
Bugün Karaçulha, Esenköy, Eldirek ve Antalya yolu üzerindeki Yayla Karaçulha’yı mücavir alanı olarak koruyor. Hızla gelişen mahalle, hem tarihi dokusu hem de modern yaşam olanaklarıyla dikkat çekiyor.
Karaçulha’nın Bugünkü Önemi
Dr. öğretim üyesi Mesut Koç, Karaçulha’nın Fethiye için sadece bir mahalle değil, aynı zamanda bir tarih hazinesi olduğunu vurguluyor. “Karaçulha, Osmanlı’dan günümüze uzanan köklü geçmişiyle kültürel bir miras taşıyor,” diyen Koç, bölgenin turizm potansiyelinin de değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor. Mahallenin Mendos Dağı eteklerindeki konumu ve doğal güzellikleri, ziyaretçiler için cazip bir destinasyon olabilir.
Bu Haberle İlgili Soru ve Cevaplar
Karaçulha’nın adı nasıl ortaya çıktı?
Karaçulha’nın adı, Menteşe Beyliği döneminde keçi kılından karaçul dokuyan bir kadından geliyor. Kadının yaşadığı bölgeye çevre halkı “Karaçulhacı” demiş ve zamanla bu isim Karaçulha olarak yerleşmiş. Hikâye, bölgenin dokumacılık geçmişine dayanıyor.
Karaçulha’ya ilk kimler yerleşti?
Karaçulha’ya ilk olarak 13. yüzyılda Kayı boyuna mensup aileler yerleşti. Osmanlı Devleti’nin kuruluş döneminde Meğri’ye gelen bu aileler, daha sonra Karaçulha’ya göç etti. İlk yerleşimler dağ eteklerinde, ardından Ahmetpaşa duvarı ve Osman Efendi Camii çevresinde oldu.
Karaçulha’nın tarih boyunca nasıl bir gelişim gösterdi?
Karaçulha, 1400’lü yıllarda bir köy olarak kuruldu ve çevreden göç alarak büyüdü. 1970’te belediye oldu, Cumhuriyet, Boğalar ve Çalıca mahallelerini kapsadı. 2012’de ise Muğla’nın büyükşehir olmasıyla mahalle statüsüne geçti ve Fethiye’nin bir parçası haline geldi.
